Honden met stress!

11 september 2020 - Geplaatst in: Gezondheid, Opmerkelijk

Reacties uitgeschakeld voor Honden met stress!

Honden zijn goed voor de mens, je ziet ze zelfs steeds vaker op kantoor verschijnen. Maar als je hond stress heeft, moet je dat zien op te lossen … en wellicht komt er dan zelfs ruimte je hond mee te nemen naar kantoor.

Verschillende soorten stress

Als je het vermoeden hebt dat je hond last van stress heeft, is het raadzaam je meer te verdiepen in het dier. Op deze wijze kan je erachter komen of je hond daadwerkelijk stress heeft én wat je aan die stress kunt doen. Om je dier te kunnen helpen is het ook zinvol te weten wat de verschillende soorten zijn.

Positieve stress

Positieve stress geeft over het algemeen geen problemen. Het is te herkennen aan bijvoorbeeld je hond die ziet dat hij mee mag als je de riem pakt. Meestal zie je de hond dan blij kwispelend bij je in de buurt staan, in de hoop dat die riem snel omgaat en hij met de baas naar buiten kan.

Hoewel positieve stress over het algemeen geen gevolgen heeft, kan positieve stress in een enkel geval negatief uitpakken voor je hond. Denk hierbij aan de hond die mee aan de riem naar buiten mag, maar waarbij het lang duurt voordat je daadwerkelijk met de hond naar buiten gaat. Je staat een moment te praten met iemand of pakt nog even iets. De hond staat dan al een tijdje in de ‘startblokken’. Als je regelmatig te vroeg het signaal afgeeft dat jullie gaan lopen, kan dit de hond uiteindelijk ook belasten. De hond is dan weliswaar blij dat hij mee mag, maar die opgebouwde positieve stress houdt maar aan.

Negatieve stress

Negatieve stress is op te delen in acute stress en chronische stress. De acute vorm van negatieve stress is kort en heftig en daar zal de hond normaliter niet veel last van hebben, tenminste als het niet frequent plaatsvindt. In dat geval kan het een chronische vorm worden. Chronische stress kan grote impact op de hond hebben. De chronische vorm van stress geeft een continu druk bij de hond. Al de hond continu stress ervaart, heeft dit op den duur impact op lichaam en geest. Het ondermijnt het levensgeluk van je hond.

Een ander voorbeeld is de hond die automatisch overgaat op de overlevingsstand. Denk hierbij aan agressieve honden tijdens het uitlaten. Gegrom, tanden zichtbaar maken en zelfs fysiek aanvallen of andersom waar de hond zich moet verdedigen. Het is in feite niets meer dan het oerinstinct (overleven). Iedere hond reageert net weer even anders, maar de kans is groot dat de hond die vaker een agressieve of aanvallende hond tegenkomt, chronisch angstig wordt. Het stressniveau gaat dan al omhoog als je als hondeneigenaar de riem pakt om te gaan wandelen.

Chronische stress kan vervolgens ook tot fysieke problemen leiden, zoals de spijsvertering die niet meer optimaal werkt. Als dit voort blijft duren kan ook het immuunsysteem slechter gaan functioneren en dat maakt de hond kwetsbaar voor ziektes.

Symptomen van stress

Het zijn vaak niet direct in het oog springende uitingen die alleen en soms gecombineerd door stress worden veroorzaakt. Door je hond goed te observeren kan je bepaalde symptomen herkennen. Veelvoorkomende symptomen zijn:

Aanhoudend blaffen, ook als er niets of niemand is.
Nadrukkelijk hijgen en niet de vorm waar hijgen goed is om warmte kwijt te kunnen.
Veelvuldig afschudden. Het is de opgebouwde adrenaline die de hond kwijt wil.
Het hele lichaam of alleen de bek blijven aflikken. Uiteraard niet na de maaltijd die de hond genuttigd heeft.
Veelvuldig bijten in de riem.
Nadrukkelijk trillende pootjes.
Dwangmatig snuffelen. Natuurlijk niet de hond op het veld die allerlei lekkere geuren ruikt.

Oorzaak stress achterhalen

Als je de symptomen herkent, kan je gericht zoeken naar de oorzaak van de stress. Ook hiervoor geldt dat je je hond en zijn leefomgeving moet observeren. Op het moment dat zich één of meerdere symptomen manifesteren, moet je kijken naar de aanleiding. De oorzaak kan divers zijn, te denken valt aan:

Als je weg gaat kan de hond bang worden verlaten te worden.
Angst kan ontstaan bij veranderingen, zoals een verhuizing of de hond op vakantie.
De hond kan angstig worden van lawaai, denk maar aan vuurwerk.
Een traumatische ervaring als pup kan de hond op een later moment bij herkenning dat traumatische moment laten herbeleven (zie ook uitgebreidere toelichting).
Als de hond veel alleen is, kan hij vereenzamen en kan hem stress geven..
Als je hond letterlijk en/of figuurlijk weinig bewegingsvrijheid heeft kan deze onrustig worden en stereotype gedrag* gaan vertonen.
Als de verveling toeslaat en de hond in zijn geheel niet geprikkeld wordt kan dit angst, onrust of stereotype gedrag opleveren.
In een rijdende auto zitten kan de hond onrustig maken.
Spanningen of ruzies tussen gezinsleden kan de hond onrustig of angstig maken.
De hond kan angstig worden als een gezinslid niet ‘normaal’ op de hond reageert, maar schreeuwt, slaat (of doet alsof), negeert etc.

* = Stereotype gedrag komt nogal eens voor bij dieren die in gevangenschap leven en niet geprikkeld worden. Ze gaan vaak een soort ‘loos gedrag’ vertonen.

Ervaringen uit het verleden

Een negatieve ervaring uit het verleden (veelal als pup) is niet zelden de oorzaak dat je hond in het heden bij bepaalde situaties opnieuw een hoger stressniveau ervaart. Enkele voorbeelden wat de pup ervaren kan hebben.

In het nest bij de moeder moet een pup de wereld leren kennen. Denk hierbij aan het dagelijks leven in huis. De pup moet onder meer deze omgevingsgeluiden leren herkennen en ervaren dat hier geen gevaar in schuilt. Echter, de pup kan bij bepaalde omgevingsgeluiden een negatieve associatie hebben opgelopen. Zo kan de stofzuigermond in de directe omgeving zijn toegepast of op de huid van de pup zijn gezet. Door het harde geluid in de directe omgeving of het zuigeffect op de huid, kan de pup angstig zijn worden van het geluid. Als je als eigenaar van de hond nietsvermoedend je huis gaat stofzuigen, is het angstig makende geluid herkenbaar en dit kan bij de hond een hoog stressniveau geven.
Een andere situatie is de pup die niet goed is opgevoed. Hij moet bijvoorbeeld leren aan de riem te lopen en snappen dat poepen en plassen buiten plaatsvindt. Als dit de pup niet is bijgebracht kan dit, als jij als eigenaar netjes met de hond gaat lopen, zodat deze kan poepen en plassen, tot stress leiden. Ten eerste kan de hond binnen of in de tuin poepen en plassen, zonder te beseffen wat hij iets fout doet. Straf kan in dat geval de hond stress geven. Ten tweede snapt de hond het aan de riem lopen niet en omdat hij de baas wil plezieren kan dit vervolgens ook stress opleveren.
Of de eigenaar van het nest die de stem stevig verheft in de richting van de pup (om wat voor reden dan ook). Dit kan de pup angstig hebben gemaakt op dat moment. Als jij als eigenaar een keer je stem verheft, en dat hoeft niet eens naar de hond te zijn, kan dat bij de hond dat angstige moment weer bovenhalen en direct tot stress leiden.

Hoe los de stress bij je hond op?

De oorzaak is ook vaak te herleiden naar een situatie die de (jonge) hond in het verleden heeft meegemaakt of een situatie die zich nu voordoet en tot stress leidt. Er zijn verschillende opties om je hond te helpen van de stress af te komen.

Aandacht geven

Het is altijd goed te starten bij zaken die je direct zelf kunt beïnvloeden en prima voor je hond zijn. Eenvoudig en effectief, denk hierbij aan:

Neem de hond met enige regelmaat mee. Lopend, op de fiets of in de auto, dat maakt niet zoveel uit. Belangrijk is dat de hond graag bij de baas is.
Laat, tijdens het uitlaten, de hond zijn ‘ding’ doen en maak het niet slechts het ‘verplichte’ rondje poepen en plassen. Laat hem even lekker snuffelen, op ontdekkingsreis gaan op een veldje en een zogenaamd ‘dominant plasje’* doen. Bovendien is andere dieren tegenkomen ook interessant. Dat kan al een libelle of vlinder zijn, maar ook een konijn of egel kan interessant zijn om tegen te komen. Kortom, de hond een moment op ontdekkingsreis laten gaan.
Heb je meer tijd, ga dan een flink stuk lopen (laat de hond bij voorkeur loslopen) in een gebied waar veel te vinden is voor de hond. Denk hierbij aan een bos, weiland, zandverstuiving, langs het water c.q. de dijk etc. Is het weer er naar om te zwemmen, kijk dan of je hond hier behoefte aan heeft. Voor veel honden is zwemmen ontspannend.
Ga je ergens even het (verwarmde) terras op voor een drankje of lunch, neem je hond gezellig mee en laat hem bij je stoel liggen. Zo buiten op een terras is van alles te zien voor de hond. Bovendien de hond is weer bij de baas in de buurt.
Laat de hond een actieve rol spelen in het gezin, zeker als je geen andere dieren hebt. De hond is een roedeldier en wil ergens bij horen. Als de hond geen actieve rol bij het gezin heeft en je hebt ook geen andere honden of katten, dan kan de hond niet voldoen aan zijn oerinstinct. De actieve rol kan je invullen door de hond te betrekken bij gezinsuitjes, lekker in de tuin vertoeven met een spel of zwembad en in het dagelijkse leefpatroon van het gezin mee laten lopen (bijvoorbeeld eten klaarzetten als je zelf ook gaat eten)

* = Een dominant plasje is als de hond niet echt hoeft te plassen, maar wel zijn spoor (lees ook geur) achter wil laten. Meestal deponeert de hond slechts enkele druppels op de gewenste plaats. De hond geeft hiermee zijn dominantie aan. Niet zelden worden op dezelfde plaats dus verschillende dominante plasjes gedaan door verschillende honden.

Negatieve ervaringen oplossen

Veel negatieve ervaringen kunnen, door geduldig en op een vriendelijke wijze met je hond aan de slag te gaan, omgebogen worden. Neem hier voldoende tijd voor en zorg dat je contact maakt met je hond. Zie het als een stukje heropvoeding van je hond. De eerdergenoemde negatieve ervaringen als pup kunnen bijvoorbeeld als volgt opgelost worden:

Zo kan je je hond leren dat die stofzuiger helemaal niet op zijn lijfje wordt gezet, maar gewoon de omgeving schoonmaakt. Je doet dit door de stofzuiger wat verder weg bij de hond aan te zetten en even te gebruiken. Tussendoor richt je je ook tot de hond en zegt dat hij het goed doet. Maak contact met je hond. Als je dit regelmatig doet, zal de negatieve associatie met de stofzuiger langzaam vervagen. De hond leert dat die stofzuiger geen gevaar meer is.
De riem omdoen moet een leuk moment zijn, want dan gaat de hond naar buiten. Door de hond te belonen (bijvoorbeeld met een hondensnoepje) als deze netjes buiten geplast en gepoept heeft, leert de hond dat dit alleen maar goed en leuk is.
Stemverheffingen die de pup angstig maken, kan je misschien nog wel het eenvoudigst oppakken. Dit doe je door simpelweg je stem niet meer te verheffen in de directe omgeving van de hond. Stemverheffingen kunnen overigens ook de volwassen hond angstig maken. Vaak is stemverheffing een middel om controle over de hond (proberen) te houden. Bij stemverheffingen denkt de hond echter vaak dat je boos op hem bent. Een goede training met je hond kan je helpen je stem niet meer als vorm van controlemiddel in te zetten.

Dit zijn uiteraard slechts enkele voorbeelden, maar waar het om gaat is die negatieve associatie om te buigen en te laten zien dat er niets is om angstig voor te zijn.

Hulpmiddelen

Als de hond een hoog stressniveau heeft, kan het zijn dat deze er uit zichzelf niet uitkomt. Het hoge stressniveau kan de hond blokkeren en al je goede bedoelingen worden tenietgedaan. Het is in dat geval beter deze situatie met de dierenarts te bespreken.
De dierenarts kan bijvoorbeeld een natuurlijk middel geven. Zo’n natuurlijk middel kan bij de hond de top van het stressniveau halen. De blokkade wordt als het ware opgeheven.

Een gesprek met een hondentherapeut kan ook. Dit kan je inzicht geven hoe je je hond het beste kunt begeleiden in het proces om de stress structureel weg te krijgen. Soms is het weer zinvol om de therapeut zelf met je hond aan de slag te laten gaan, zeker als je al enkele vruchteloze pogingen hebt ondernomen.

Een goede hondentherapeut vinden kan in veel gevallen via de dierenarts. Via internet kan je er ook genoeg vinden, alleen moet je dan wel kijken of je ervaringen van mensen kunt verzamelen.

Kan je stress voorkomen?

Het is een utopie te veronderstellen dat je stress bij een hond kunt voorkomen. Er kan zich altijd een situatie voordoen die de hond stress geeft. Wat je wel kan doen is je hond aandacht en een afwisselend leven geven, goed voeden, zorgen dat de hond zijn energie kwijt kan en hem onderdeel maken van de gezinssituatie.

Ga lekker wandelen met de hond en speel regelmatig met hem. Dat interactieve aspect met je hond is belangrijker dan menigeen denkt. Je hond aanhalen is ook belangrijk en natuurlijk is de ene hond meer knuffelig aangelegd dan de andere hond, maar aandacht vinden alle honden leuk. Dit zijn processen die goed voor de hond én de hondeneigenaar zijn, ze ontstressen.